Historia szpitala przy ul. Strzelców Bytomskich
Na terenie Chorzowa znajduje się jeden ze starszych, największych i najciekawszych zespołów szpitalnych z terenu Górnego Śląska. Obecny szpital przy ul. Strzelców Bytomskich 11 pierwotnie był szpitalem Spółki Brackiej (Knapschaftverein).
Spółka Bracka posiadała na terenie Górnego Śląska w latach 20 XX wieku 12 lecznic ogólnych, które znajdowały się w: Bielszowicach (1898), Czuchowie, Katowicach (1895), Knurowie (1911), Królewskiej Hucie (Chorzowie) (1866), Mysłowicach (1858), Orzeszu (1868), Rudzie Śląskiej (1901), Rybniku (1857), Rydułtowach (1900), Siemianowicach Śląskich - Laurahutte (1869), Tarnowiskich Górach (1886). Natomiast w Wodzisławiu znajdowała się lecznica specjalistyczna - przeciwgruźlicza. W Goczałkowicach i Jastrzębiu Zdroju znajdowały się sanatoria (letniska). Łącznie w latach dwudziestych szpitale Spółki Brackiej dysponowały 4392 łóżkami dla chorych. Największą lecznicą na terenie Górnego Śląska był szpital w Królewskiej Hucie, który posiadał 841 miejsc, a najmniejszym był szpital w Czuchowie, który posiadał 55 miejsc.
Części literatury wspomina, że w Królewskiej Hucie już w 1810 roku istniał szpital bracki, a gdy okazał się za mały adaptowano go na szkołę. Niestety nie udało się ustalić lokalizacji tego szpitala
i potwierdzić tej informacji źródłowo. Przytacza się również datę 1840 jako roku budowy kolejnego szpitala na 100 osób. Szpital ten miałby się znajdować przy Richterstrasse (Freichetstrasse - Moniuszki) na terenie dzisiejszego zespołu zabudowań dyrekcji Huty Kościuszko. Następnie przeniesiony został do Nowych Hajduk, do nowego gmachu zaprojektowanego na 150 łóżek szpitalnych. Najstarszym obecnego zespołu szpitalnego jest budynek Pawilonu V - Oddział Ginekologii - dawna klinika kobieca, która została wzniesiona jak już wyżej wspomniano w 1866 roku. Budynek założono na planie prostokąta, dwu - i trzykondygnacyjny, z ryzalitem od strony północnej, murowany z cegły elewacyjnej nakryty płaskim dachem, o lizenowo - gzymsowym podziale kompozycyjnym fasady. Dekorację stanowią gzymsy oraz opaski okienne z cegły profilowanej. Od strony zachodniej dostawiono w roku 1916 dobudówkę. Następnie wzniesiono trzy baraki w latach 1873, 1875 i 1890. Obecnie zachowały się jedynie dwa obiekty. Pawilon III - Oddział Urologii oraz Pawilon VII - Oddział Geriatrii. Są to proste budynki założone na planie prostokąta, ceglane
o skromnej dekoracji fasad, dwukondygnacyjne, nakryte dachami papowymi. W 1883 roku wzniesiono reprezentacyjny, w typie willi budynek dyrekcji i zarządu szpitala. Mieściły się w nim zarówno gabinety administracyjne jak i mieszkanie dla dyrektora. Budynek został założony na planie prostokąta, dwu – i trójkondygnacyjny, nakryty dachem papowym o lekkim spadzie, w narożniku ośmioboczna wieżyczka, wejście poprzedzone jest gankiem, a od strony wschodniej taras. Wzniesiony z czerwonej cegły, posiada dekoracyjne formy neorenesansowe w postaci gzymsów, opasek okiennych. W roku 1886 wzniesiono budynek pralni. Następnie roku 1893 wzniesiono barak, który pełnił funkcję oddziału zakaźnego. Pawilon IV - Oddział Położniczo - Ginekologiczny jest prosty
i skromny, 2 kondygnacyjny z ryzalitem, nakryty czterospadowym wysokim dachem. Obok w tym samym roku wzniesiono małe budynki kostnicy i dezynfekcji. W roku 1896 roku wzniesiono budynek dawnego zarządu. Obecnie w budynku mieści się aptek oraz Pogotowie Ratunkowe. W następnym roku dokupiono część terenu i wybudowano dla lekarzy budynek mieszkalny wraz ze stajniami.
Z tym etapem historii szpitala nierozerwalnie wiąże się osoba Wilhelma Wagnera. W 1877 r. osiedlił się wraz z rodziną w Królewskiej Hucie gdzie objął stanowisko ordynatora szpitala knapszaftowego. Ponadto pracował jako lekarz w innym królewskohuckim szpitalu - zakładzie św. Jadwigi. Był uznanym chirurgiem cieszącym się sławą o czym świadczy fakt przyjęcia go w poczet członków zarządu Niemieckiego Towarzystwa Chirurgicznego. W 1894 r. otrzymał tytularny stopień tajnego radcy zdrowia państwa pruskiego. Szeroko były znane również jego zainteresowania poza medyczne, był wytrawnym botanikiem i propagatorem turystyki tatrzańskiej (jeden ze szczytów Tatr po stronie słowackiej został nazwany jego imieniem). Ponadto był aktywnym działaczem społecznym i oświatowym. Był jednym z założycieli prywatnego gimnazjum żeńskiego w Królewskiej Hucie, gdzie przewodniczył komitetowi opiekuńczemu. Również z jego inicjatywy utworzono sanatorium dla górników i hutników w Goczałkowicach oraz szpital dla chorych na gruźlicę w Wodzisławiu. Zmarł w 1900 roku. Został pochowany na cmentarzu ewangelickim przy ul. Katowickiej w Chorzowie.
Autor: Ryszard Szopa, miejski konserwator zabytków w Chorzowie
Strefa Pacjenta
Nagłe przypadki
Oddziały szpitalne
Poradnie specjalistyczne
Pracownie diagnostyczne
Laboratoria
